Wadden

Leesduur: 7 min

Weekend. Water. Wadden. Wind. Terschelling wacht op amper twee uur van het vasteland. Met mierengeduld, want "hjir fyn je gjin trein om efter oan trinne, leafste". Tijdens de oversteek naar de noorderburen, enter je een slow zone die meedeint op het ritme van de getijden.

Hier vonden drenkelingen en zeevarenden uit alle windstreken een warm welkom. Hier laten namen als het Donkere Bos, de Lijkweg en Dodemanskisten alles aan de verbeelding over. Hier liggen de verhalen nog voor het rapen, op het streepje strand dat heulde met piraten en soldaten.

Voeten in het water. Hoofd in de sterren. Verstand op nul.
Wolkom in Fryslân.👋🏻

Land in zicht ✨🌾🌊⚓️👩🏼‍✈️♥️

Terschelling is Nederlands grootste gemeente, met z’n 674 vierkante meter, waarvan slechts 86 uit land bestaat land. Het eiland is 30km lang en gemiddeld 5km breed. We bereiken het eiland na een ferrytocht van twee uur.

Kapitein Jan Zorgdrager en zijn crew kennen de geheimen en valkuilen van het wad en haar zandbanken. Want geen dag is gelijk op de brug van de Ms. Friesland. De radar, marifoon, dieptemeter en hun getraind zeemansoog loodsen ons 30km zigzaggend de slenk uit.

Waddadde, werelderfgoed?

Toegegeven, ik dacht even aan warmere oorden toen ik de naam voor het eerst hoorde vallen. Maar de Waddeneilanden verschijnen en verdwijnen heel wat dichter bij huis in de Noordzee, ten noorden van Nederland en Duitsland en ten westen van Denemarken. Texel, Vlieland, Terschelling, Ameland en Schiermonnikoog zijn de hoofdeilanden. De andere eilanden zijn onbewoond en tot natuurpark verklaard. Wij gingen een lang weekend lang op verkenning.

Wasda, zo'n wad?

De Waddenzee is ’s werelds grootste aaneengesloten systeem van zand- en moddervlakten die droogvallen tijdens eb. Het is een niet erg diep watergebied met zeegrasweiden, mosselbanken, zandbanken, zoutmoerassen, stranden en duinen. En één van de laatst overgebleven grootschalige droogvallende ecosystemen waar natuurlijke processen blijven functioneren.

Dit Unesco werelderfgoed is een schatkamer aan fauna & flora. Hier is de natuur nog koning te rijk. Little did we know...

Bunkers, bakens & bessen

Het eiland Terschelling zelf blijkt even mooi als meedogenloos. Menige schipper werd er verrast door de verraderlijke getijdengeulen en doolhof van zandgleuven, vertelt kapitein Zorgdrager ons. Zo spoelden er de voorbije eeuwen duizenden drenkelingen, wrakstukken en de vreemdste vondsten aan.

Enkele daarvan kan je ontdekken in het Wrakkenmuseum op Formerum. Een aanrader voor grote en kleine mensen! Het museum is gebouwd van hout van het schip Cyprian, dat in 1905 verging. Binnenin vind je een prettig gestoorde verzameling: van torpedoboten en kanonnen tot goudsmeltkroezen en houten piratenbenen. Op de wrakkenkaart zie je hoeveel schepen er rond de kustlijn van het eiland zijn vergaan.

Ook het Drenkelingenhuisje lijkt wel te zijn aangespoeld op de eindeloze zandvlakte. Vanaf het Heartbreak Hotel, het laatste strandpaviljoen van het eiland, wandelen we zeven kilometer naar het verlaten huisje. Schipbreukelingen die zichzelf uit de kolkende branding in het houten onderkomen wisten te hijsen, hesen daarna ook de sjouw de lucht in - de grote open bal die er nog steeds in de wind bengelt - als stille schreeuw om hulp.

Vandaag strandden er vooral wandelaars, die zich na de heen-en-terugtocht van 14 km tegoed net als wij tegoed doen aan een Schoemrakker... Een plaatselijk amberbiertje dat perfect wegdrinkt bij een bakje kibbeling. Een topcombo!

Op het strand vinden we ook sporen van de Tweede Wereldoorlog. Er hangen verhalen van horror, helden en verzet in de lucht. Want in het luchtruim boven het eiland werd een verwoede strijd gevoerd tussen de geallieerden en de Duitse luchtmacht. Bijna alle bunkers langs de kuststrook op het eiland maakten deel uit van de historische Atlantik Wall.

Via de verscholen radarstellingen die we al fietsend dieper in de bossen op het eiland tegenkomen, werden bommenwerpers in de gaten gehouden. De Tigerstelling is een bunkercomplex waar de luchtoorlog boven de Waddeneilanden weer zichtbaar is gemaakt in een betonnen jungle. De imposante betonnen bouwwerken zijn in oude staat hersteld en toegankelijk gemaakt, via bunkerroutes, -kaarten en speurtochten voor de kleinsten.

Onderweg botsen we meermaals op de beroemdste aangespoelde eilandbewoner: de cranberry. De legende klinkt als volgt... Toen er na een storm een vat werd uitgespuwd op de schuimkoppen van een golf, gooide de eerlijke vinder de veenbessen teleurgesteld in de duinen. Hij hoopte op wijn en kon niets aanvangen met dat rode goedje, dat hem veel te bitter smaakte. Niet vermoedend dat die er jaren later alle duinvalleien zou bedekken.

Vandaag vind je de bessen en bijhorende producten overal op het eiland: van sap tot gebak, van likeur tot kaas, van handcrème tot zeepje. Mijn favoriet: het cranberryzandkoekje. Toepasselijker vind je 'm niet.

Duizendsterrenhotel

We overnachten in De Grote Beer, een vakantiehuisje op een steenworp van de zee, met zicht op de melkweg. Denk aan: een slow cabin met sterrenkijker. Niet (alleen) zo eentje die je nadien onder je bed schuift, maar eerder een bed waarmee je zelf onder een glazen dak schuift, waaronder je de hele nacht genieten van de aardedonkere Terschellinger nachten. De Boschplaat is er officieel benoemd tot internationaal Dark Sky Park, één van de 20 meest donkere plekken op aarde. Plafondstaren was zelden zo verhelderend.

Onze gastvrouw Wilma is een dromer én de gastvrijheid zelve. Ze vernoemde haar vakantiehuisje niet voor niets naar de steelpan, de zeven sterren die ’s nachts bijna altijd zichtbaar zijn op het noordelijk halfrond.

We bakken een verse pizza in de houtkachel, smeden plannen boven de eilandkaart en warmen ons aan een boek. De Grote Beer is de ideale terugtrekplek voor romantische zielen en vriendengroepjes tot vijf personen.

Actief avonturieren

Mag het tussendoor ook iets spannender? Dat kan. Want op Terschelling hoeft het er niet altijd traag aan toe te gaan. Adrenalinezoekers en avonturiers kunnen er makkelijk vijf dagen actief grasduinen. De stranden liggen voornamelijk aan de noordkant en zijn dus ideaal om een stevige portie wind te vangen.

Fietsen het eiland is doorweven met een fietsennetwerk van ruim 70 km. Van elektrische fiets tot stoere fat bike - je trapt het af op eigen wijze.
Wandelen op Terschelling mag je overal vrij wandelen. Op de eilandkaart vind je een zestal wandelroutes door duinen, polders en bossen.
Zeehondenspotten dichtbij genoeg om ze ook zonder verrekijker te kunnen zien.
Zeilen, kitesurfen, blokarten of ribvaren
Paardrijden over het strand op Friese paarden of gezapige kleintjes, in hun dikke wintervacht.
Defenderrijden 4x4 scheuren op het strand
Schattenjagen en andere spannende avondtochten met kampvuur
Melkwegspotten in het Dark Sky Park